Улаанбаатар хотын Чингис хаан Олон улсын нисэх буудалд бууна. Манай хөтөч, жолооч угтан, зочид буудалд хүргэнэ.
Өдрийн хоолоо идээд Чингисийн талбайгаар зочилно. /Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хотын төв талбай. Талбайн хойд талд Төрийн ордон байрладаг. Их Монгол улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойг угтан Чингис, Өгөөдэй, Хубилай хааны суугаа хөшөө болон морьтой хоёр баатрын хүрэл хөшөө бүхий Төрийн ёслол хүндэтгэлийн цогцолбор бүтээсэн байдаг./ Гандантэгчинлэн хийдтэй танилцана. / Гандантэгчинлэн хийд нь Монголын Буддын шашны хамгийн том төв хийд юм./
Оройн хоолонд Монголын үндэсний зоог барина. Монголын үндэсний урлагийн их театрын Уламжлалт урлагийн тоглолтыг үзэж сонирхоно. / Монголын олон аймаг, хошуу, сүм хийдийн ихэс дээдэс дэргэдээ чуулга, хөгжмийн хамтлаг, дуу, бүжгийн чуулбартай байсан төдийгүй Нийслэл хүрээнд олон үндэстэн ястны соёл урлагийн клуб, төвүүд цөөнгүй байж, өөр өөрсдийн өвөрмөц донж маягтай урлагийн төрөл зүйл хөгжсөөр одоо цагт ч уламжлагдан иржээ.
Өглөөний цайгаа уусны дараа байгалийн өвөрмөц тогтоц бүхий Элсэн тасархай руу хөдөлнө. (Өвөрхангай аймгийн нутагт орших Элсэн тасархай нь Улаанбаатараас 280 км зайтай.) Аялагч та элсэн манхан, өргөн уудам элсэн цөлийн гайхамшигтай байгальтай танилцахаар аялалд гарна.Говийн бүс нутгаар тэмээ унан аялах бөгөөд манхан дундуур аниргүй уужим орчинд зөөлөн алхсаар, нарны туяа цөл дээр шингэх тэр торгон агшныг тольдон, мартагдашгүй дурсамж бүтээнэ.
Өдрийн зоогоо барьсны дараа Монголын түүх, соёлын чухал өв болсон Эрдэнэ зуу хийдийг зорин хөдөлнө. Эрдэнэ зуу хийд нь Монгол Улсад буй хамгийн эртний Бурханы шашны сүм бөгөөд Өвөрхангай аймгийн Хархорин сумын төвийн ойролцоо, дэлхийн түүхэнд нэртэй эртний нийслэл Хархорум хотын туурийн дэргэд оршдог. ЮНЕСКО-гийн Дэлхийн өвд бүртгэгдсэн Орхоны хөндийн соёлын дурсгалт бүсийн нэгээхэн хэсэг болох уг хийд нь өргөө цагаан суварга бүхий 126 суваргатай, уламжлалт монгол архитектур, буддын гүн ухааныг шингээсэн ариун дагшин газар юм. Аялагч та хийдийн уур амьсгал, түүхэн барилга байгууламж, сүм хийдийн орчныг мэдрэн, эртний Монголын соёл иргэншилтэй ойроос танилцах болно.
Оройн уур амьсгалд тохируулан галын наадам зохион байгуулна. Галын дөл анхаарал татан асаж, аялагчид бид тойрч суун, элгэн дотно яриа өрнүүлнэ. Дэрвэх галын дөл, говийн намуун салхи, тэнгэрт гялалзах оддын дор, аяллын алжаал тайлан тухалж, нэгэн үдшийг мартагдашгүй дурсамж болгон үдэх болно. Шөнө дундаа ойртон нам гүм орчинд, галын дөлөнд гэрэлтэх хүмүүсийн царай, үг бүртээ инээмсэглэл нэмэх дулаан уур амьсгал таны сэтгэлд удаан хадгалагдах нь гарцаагүй.
Өглөөний цайны дараа — Архангай аймаг руу хөдөлнө (120 км) Өглөө эртлэн босож, амттай цайгаа уусны дараа байгалийн сайхнаараа алдартай Архангай аймгийг зорин хөдөлнө. Уул, ус, тал хээр хосолсон 120 км-ын үзэсгэлэнт маршрутаар аялж, нүд алдам уудам нутаг дээгүүр тухтай аялна. Замын турш та Монгол орны дархан байгаль, тайван уур амьсгал, аниргүй талыг мэдрэхийн сацуу уулсын нөмөр дор өдрөө эхлүүлэх гайхалтай мэдрэмжийг авч, дараагийн сонирхолтой аяллын зогсоолдоо хүрнэ.
Өдрийн хоол. Малчин айлд зочилж, уламжлалт монгол хоолоор зоог барина Зам зуур нутгийн малчин айлд зочлон, жинхэнэ монгол ахуй, зочломтгой ёс заншилтай танилцана. Гэрийн эзэгтэйн гарын хоол, шинэхэн цай, цагаан идээний амтыг мэдэрч, гэгээлэг яриа өрнүүлэн сэтгэлд дотно уур амьсгалыг мэдрэх болно. Үдээс хойш байгалийн халуун рашаанд алжаал тайлах Монгол орны байгалийн ховор эрдэнэсийн нэг болох Цэнхэрийн халуун рашаанд биеэ амраана. Хүхэр болон эрдэс бодисоор баялаг уг рашаан нь эрүүл мэндийн олон талын тустай бөгөөд уурхайн бус, байгалийн халуун булагт тайван тухтай орчинд усанд орж, аяны алжаалаа тайлж, эрч хүчээ сэргээнэ.
Бааздаа амарч, оройн хоолоо иднэ. Өдрийн аяллын дараа бааздаа тухлан амарч, нутгийн амттай, халуун хоолоор зоог барина. Мөн хүссэн аялагчид байгалийн халуун рашаанд орж, биеэ амраан, аяны алжаалаа тайлах боломжтой. Тайван, тав тухтай орчинд сэтгэл сэргээн амарч, маргаашийн аялалд эрч хүчтэйгээр бэлтгэгдэнэ.
Өглөөний цайны дараа өгий нуурын зүг хөдөлнө. Өглөөг амттай, дулаан цайгаар эхлүүлсний дараа байгалийн ховор сайхнаараа алдартай өгий нуур руу чиглэн аяллаа үргэлжлүүлнэ. Архангай аймгийн баруун хойд хэсэгт орших энэхүү нуур нь нам гүм, тунгалаг усаараа сэтгэл татах ба ус, тэнгэр, тал хөндий хосолсон байгалийн гайхамшигт зураг шиг орчин таныг угтана. Замын турш уулсын сүүдэр, тал нутгийн өнгө, эрх чөлөө мэт тэнгэрийн хаяа таны аяллыг баяжуулна.
Өгий нуурын эрэг дээр байгалийн сайхныг тольдон алхаж, тунгалаг усны мэлмийг баясгах намуун орчинд тайвнаар аялна. Нуурын эрэгт хэсэг хугацаанд саатаж, зураг дарж, шувуу ажиглах, тал нутагт нам гүмхэн сууж, сэтгэлээ амраах сайхан боломж бүрдэнэ. Дараа нь амттай өдрийн хоолоо идээд, байгалийн дунд тайван орчинд тухлан амарна. Энэ үе аяллын завсарлага, эрч хүчээ нөхөх таатай мөч байх болно.
Оройн цагаар амттай хоолоо идэж, өдрийн аяллын дараа тухтай амарч, чөлөөт уур амьсгал дунд өөр өөрсдийнхөөрөө амрах боломжтой. Байгалийн намуухан орчинд сууж ярилцах, анир чимээгүй байгальд сэтгэлээ сэргээж, маргаашийн аялалд бие, сэтгэлээ бэлдэх тайван үдэш байх болно.
Аяллын өглөөг дулаахан цайгаар эхлүүлж, аяллын дурсамжаа сэтгэлдээ тээж, Улаанбаатар хотын зүг хөдөлнө. Замын турш байгалийн сайхныг сүүлчийн удаа тольдон, алжаал тайлсан, шинэ эрч хүчээр дүүрэн буцах замаа эхэлнэ. Энэ аялал таны зүрхэнд дулаахан дурсамж, байгалийн тайвшрал, монгол ахуйн гүн утга учрыг үлдээсэн байх нь гарцаагүй.
Өглөөний аяллын дараа Улаанбаатарт ирж, өдрийн хоолоо зооглоно. Дараа нь хотоос зүүн тийш хөдөлж, байгалийн үзэсгэлэнт Тэрэлжийн чиглэлд аяллаа үргэлжлүүлнэ. Зам зуур Монголын түүх, бахархлын бэлгэ тэмдэг болсон Чингис хааны морьт хөшөөт цогцолбор-т саатаж, түүхэн дурсгалт хөшөө, музей, үзвэрийн хэсгүүдтэй танилцана. Нэмэлт төлбөрөөр морь унах, уламжлалт хувцас өмсөж зураг авхуулах, гар урлалын үзэсгэлэн худалдаа зэрэг сонирхолтой үйлчилгээнүүдийг сонгон үйлчлүүлэх боломжтой.
Оройн цагаар Тэрэлжийн амралтын баазад хүрч, амттай хоолоо зооглоно. Уул, усны сайхан хангайд орших энэ амралтын газар нь аялагчдад тайвшрал, тухтай орчныг бүрдүүлж өгнө. Сэрүүн агаар, нам гүм уур амьсгал дунд тухлан амарч, маргаашийн Улаанбаатар хот руу буцах өдрөө сэтгэл хангалуун угтах болно.
Тэрэлжийн байгалийн дунд тухлан сэрээд, өглөөний цайгаа тайван ууж, бага багаар ачаагаа бэлтгэж, аяллын сүүлчийн өдрөө эхлүүлнэ. Улаанбаатар хотын зүг хөдөлж, замын турш байгалийн үзэсгэлэнг сүүлийн удаа тольдон явна.
Хотод ирсний дараа өдрийн хоолоо зооглож, аяллын туршид авч хуримтлуулсан дурсамжуудаа тунгаан ярилцаж, чөлөөт цагаа өөрсдийн хүслээр өнгөрөөх боломжтой. Хүсвэл хотын төвөөр зугаалах, дурсгалын зүйл худалдан авах, кофе шоп, номын сан, эсвэл зүгээр л амрах газруудаар тухлах боломжтой чөлөөт өдөр байна.
Аяллын сүүлийн оройг хотын тайван орчинд өнгөрүүлж, хотын гэрэл, амьд уур амьсгал дунд тухлан амарна. Аялагч бүр сэтгэл дүүрэн, шинэ дурсамж, баяр баясгалантайгаар маргаашийн өдөр рүү алхан орох бэлтгэлээ хангана.
Өглөөний цайгаа уугаад нисэх онгоцны буудал руу манай хөтөч, жолооч хүргэж өгнө. Монголын тухай мартагдашгүй дурсамж өвөртлөн гэрлүүгээ ниснэ.
Санамж